2023-03-22
Podatki od pustostanów
Raz po raz powracają różne pomysły na zwiększenie przychodów budżetu państwa. Jednym z nich było swego czasu opodatkowanie pustostanów. Choć na razie nie znamy potencjalnych szczegółów w tym zakresie, to warto się przyjrzeć, jak tego rodzaju rozwiązania funkcjonują za granicą.
Ile jest pustostanów w Polsce?
Według danych Narodowego Spisu Powszechnego z 2021 r. w Polsce aż w 1,8 mln nieruchomości nikt nie mieszka. Liczba ta robi wrażenie, dopóki nie zapoznamy się dokładniej z definicją terminu „lokal niezamieszkany”. Według Głównego Urzędu Statystycznego jest to „mieszkanie, w którym w momencie badania statystycznego nie była zameldowana (na pobyt stały lub czasowy) żadna osoba ani też nie mieszkała, nawet czasowo, żadna osoba bez zameldowania”. Dalej definicja dość dokładnie opisuje specyfikę takich mieszkań: „dotyczy to mieszkań nierozdysponowanych znajdujących się w budynkach nowo zbudowanych, oddanych do użytku, mieszkań będących w remoncie bądź wykwaterowanych do remontu, mieszkań niezamieszkanych z powodu toczącego się postępowania sądowego lub egzekucyjnego, mieszkań nieprzyjętych do zasiedlenia z powodu ich złego stanu technicznego, mieszkań pozostających w rezerwie jednostki sprawozdawczej a także niezamieszkanych z innych przyczyn.”
- Jak widać, jest to więc definicja dość szeroka, w ramach której znajdują się zarówno np. rudery nienadające się do użytku, jak i niezamieszkałe w czasie spisu powszechnego lokale, które zazwyczaj służą turystom. Taka teza jest jak najbardziej słuszna, bo w czołówce lokalizacji o najwyższym współczynniku pustostanów (nawet ponad 50 proc.) znajdują się miejscowości położone nad morzem, czy na obszarach słynących z wyjazdów letniskowych mieszkańców Warszawy – w powiatach płońskim i pułtuskim, komentuje Marcin Jańczuk, ekspert sieciowej agencji nieruchomości Metrohouse.
W tym ostatnim kontekście z pewnością chodzi o sezonowe domki rekreacyjne, które zazwyczaj nie mają udogodnień pozwalających na przebywanie w nich cały rok.
Województwa
|
Mieszkania
|
ogółem w tys.
|
w tym niezamieszkane w % ogółem
|
Polska
|
15 340,1
|
12,1
|
Dolnośląskie
|
1 261,2
|
11,4
|
Kujawsko-pomorskie
|
791,3
|
9,7
|
Lubelskie
|
798,0
|
13,5
|
Lubuskie
|
393,5
|
9,6
|
Łódzkie
|
1 059,6
|
12,8
|
Małopolskie
|
1 297,1
|
14,8
|
Mazowieckie
|
2 442,6
|
13,7
|
Opolskie
|
361,0
|
8,9
|
Podkarpackie
|
703,5
|
11,1
|
Podlaskie
|
465,1
|
14,7
|
Pomorskie
|
937,3
|
12,3
|
Śląskie
|
1 814,9
|
10,4
|
Świętokrzyskie
|
465,0
|
13,5
|
Warmińsko-mazurskie
|
532,1
|
10,2
|
Wielkopolskie
|
1 325,8
|
10,8
|
Zachodniopomorskie
|
692,2
|
11,8
|
Oprac. na podstawie wstępnych wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań,
wg stanu na dzień 31.02.2021
1,8 mln pustostanów jest więc liczbą mocno dyskusyjną. Nie ma też rzetelnych danych wskazujących na to, jaki odsetek stanowią lokale nabywane przez indywidualnych nabywców, które nie trafiają na rynek najmu i być może oczekują na wzrost wartości i najlepszy moment na sprzedaż. To właśnie takie mieszkania stają się kulą u nogi włodarzy, nie tylko w Polsce, ale i w innych krajach.
– Wiele miejsc w Europie walczy z kryzysem mieszkaniowym spowodowanym, związanym z tym brakiem lokali socjalnych i wysokimi cenami nieruchomości. Dlatego rządy kolejnych państw starają się zachęcać właścicieli pustych mieszkań do ich wprowadzenia na rynek najmu, mówi Marcin Jańczuk z Metrohouse.
Podatki od pustostanów? W Europie coraz częstsze
Jak z pustostanami radzą sobie w innych krajach? Jak podaje portal thejournal.ie Krajowa Rada Ekonomiczno-Społeczna (NESC), która doradza irlandzkiemu rządowi w kwestiach polityki strategicznej, stwierdziła w swoim raporcie na temat prywatnego sektora najmu, że interwencja regulacyjna stosowana w Danii w celu rozwiązania problemu wolnych nieruchomości "jest warta rozważenia w Irlandii". Jak podaje ww. serwis, w Danii, jeśli np. właściciel przeprowadza się do nowego domu i nie chce sprzedać swojej nieruchomości, musi ją wynająć. Jeśli nieruchomość stoi pusta, właściciel musi zgłosić się do władz miejskich, które następnie starają się zapewnić najemców, których właściciel musi zaakceptować.
Podobnym tokiem rozumowania kierują się Portugalczycy. Według serwisu portugalresident.com rząd forsuje pomysł wejścia w życie programu „Mais Habitação” („Więcej Mieszkań”), którego celem będzie skłonienie właścicieli pustostanów do wynajmu tych nieruchomości. Według założeń programu „właściciele pustych nieruchomości w stanie nadającym się do zamieszkania mają 100 dni na ich użytkowanie lub wynajęcie, zanim rozpocznie się proces przymusowego wynajmu.”. Rządowa propozycja ustawy, która będzie jeszcze procedowana przez parlament zakłada, że „nieruchomości przeznaczone na cele mieszkalne sklasyfikowane jako niezamieszkałe” zgodnie z prawem „mogą być przedmiotem przymusowej dzierżawy przez gminy, w celu późniejszego podnajmu w ramach programów mieszkalnictwa publicznego”. Założenia nowego programu spotykają się z krytyką zarówno stowarzyszeń zrzeszających właścicieli nieruchomości, jak i partii politycznych.
Kwestie opodatkowania pustostanów pojawiają się też w Austrii. W celu zwalczania niedoboru mieszkań i rosnących czynszów austriackie kraje związkowe Salzburg i Styria uchwaliły ustawy przyznające lokalnym gminom prawo do nałożenia daniny na właścicieli pustych mieszkań. W ostatnim czasie także lokalne władze w Wiedniu zdają się naciskać na ustanowienie nowego podatku, który w ich ocenie odblokuje przynajmniej część z 35 000 mieszkań uznawanych za pustostany (dane sprzed sześciu lat), które mogą być niezamieszkałe. Taki podatek istniał już w latach 80-tych XX w., jednak po wyroku Austriackiego Trybunału Konstytucyjnego został zniesiony po uznaniu, że Państwo nie ma uprawnień do kreowania tego rodzaju prawa, które powinno być w gestii ustawodawcy federalnego.
Swoje rozwiązanie odnośnie pustostanów mają też Kanadyjczycy. Podatek Underused Housing Tax, jest w zasadzie podatkiem od pustostanów (lub też nieruchomości wykorzystanych w niedostatecznym stopniu). Jest on pobierany w wysokości 1% wartości nieruchomości i dotyczy właścicieli nieruchomości niebędących zwykle rezydentami Kanady. W niektórych sytuacjach zapłacą go także kanadyjscy właściciele nieruchomości.
Póki co na podstawie ostatniego spisu powszechnego nie jesteśmy w stanie jeszcze powiedzieć, czy problem pustostanów jest szczególnie znaczący w kontekście rodzimego rynku nieruchomości. Nie mamy na razie informacji, jaką część tych pustostanów stanowią mieszkania przygotowywane właśnie do zamieszkania (należy pamiętać o szczególnym szczycie podażowym na rynku deweloperskim), ile z nich należy do zasobu państwowego oraz jak duży wpływ na wyniki spisu miała pandemia, która przyczyniła się do spadku zainteresowania mieszkaniami na wynajem. Bez tych i innych podstawowych danych, trudno jest otrzymać rzetelny obraz rynku i określić skalę problemu, który na Zachodzie Europy, jak widać staje się coraz bardziej widoczny.
Masz pytania? Skontaktuj się z nami lub odwiedź najbliższe biuro Metrohouse.
+48 22 626 pokaż!
Wypełnij poniższy formularz:
Grupa Metrohouse dba, aby Twoje dane osobowe były przetwarzane w sposób zgodny z przepisami prawa, a ich przetwarzanie nie naruszało Twoich praw i wolności.
Prosimy o zapoznanie się z Klauzulą Informacyjną.
W przypadku chęci uzyskania dodatkowych informacji dotyczących sposobu przetwarzania Twoich danych osobowych, możesz skontaktować się z naszym Inspektorem Ochrony Danych Osobowych pod adresem e-mail: iod@metrohouse.pl
Klauzula Informacyjna
Zgodnie z art. 13 ust. 1 i ust. 2 ogólnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych z dnia 27 kwietnia 2016 r. (dalej: „RODO”) informujemy, że administratorem Pani/Pana danych osobowych jest Metrohouse Franchise S.A. z siedzibą: ul. Wołoska 22, 02-675 Warszawa (dalej: „ADO”). ADO umożliwia kontakt przy wykorzystaniu numeru telefonu: (+48) 22 112 19 29 lub drogą listownie na adres siedziby ADO. Współadministratorami danych osobowych (jedynie w zakresie: imienia, nazwiska, numeru telefonu, adresu e-mail) są spółki: Credipass Polska S.A. oraz Primse.com sp. z o. o. obie z siedzibą w Warszawie przy ul. Wołoskiej 22, 02-675 Warszawa (dalej zwane łącznie „Współadministratorami”). Dane kontaktowe inspektora ochrony danych powołanego przez ADO i Współadministratorów: tel.: +48 (22) 626 26 26, e-mail: iod@metrohouse.pl, adres do korespondencji: ul. Wołoska 22, 02-675 Warszawa. Pani/Pana dane osobowe na potrzeby przygotowania oferty i świadczenia przez ADO usługi pośrednictwa w obrocie nieruchomościami przetwarzane są na podstawie art. 6 ust. 1 pkt b) RODO zgodnie z zasadą, że przetwarzanie danych jest zgodne z prawem jeżeli jest niezbędne w celu realizacji umowy lub do podjęcia działań przed jej zawarciem na żądanie osoby. Współadministratorzy przetwarzać będą Pani/Pana dane osobowe w celu złożenia ofert usług własnych na podstawie art. 6 ust. 1 pkt f) RODO. Pani/Pana dane osobowe będą przetwarzane przez ADO przez okres 3 (trzech) lat od końca roku kalendarzowego, w którym złożono ofertę finansowania, ubezpieczenia lub pośrednictwa w obrocie nieruchomościami, a jeżeli usługa pośrednictwa finansowego i/lub ubezpieczeniowego i/lub pośrednictwa w obrocie nieruchomościami zostanie wykonana przez okres przechowywania dokumentacji związanej z wykonaniem tych usług zgodnie z wymogami powszechnie obowiązujących przepisów prawa. Współadministratorzy – w zakresie celu przetwarzania jakim jest oferowanie usług własnych przetwarzać będą dane osobowe do czasu zgłoszenia sprzeciwu na przetwarzanie, a jeżeli została wykonana usługa przez okres przechowywania dokumentacji związanej z wykonaniem usługi wymagany przez powszechnie obowiązujące przepisy prawa. Jeżeli nie złożono oferty usług dane osobowe będą przechowywane przez okres 3 miesięcy od daty wypełnienia formularza. Pani/Pana dane osobowe nie będą przekazywane do państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego (do krajów innych niż kraje Unii Europejskiej oraz Islandia, Norwegia i Liechtenstein). Udostępnione dane nie będą przetwarzane w sposób automatyczny (profilowanie). Odbiorcami danych osobowych, z zachowaniem wszelkich gwarancji zapewniających bezpieczeństwo przekazywanych danych, mogą być: a. podmioty, którym ADO lub Współadministrator powierzył przetwarzanie danych osobowych, w tym dostawcom usług umożliwiających świadczenie usług pośrednictwa finansowego i/lub ubezpieczeniowego i/lub usług pośrednictwa w obrocie nieruchomościami; b. dostawcy usług prawniczych, usług doradczych i windykacyjnych w przypadku dochodzenia przez ADO roszczeń związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą; c. podmioty, z którymi ADO zawarł umowę agencyjną, umowę o współpracy, umowę pośrednictwa finansowego, pośrednictwa ubezpieczeniowego lub w pośrednictwa obrocie nieruchomościami (ich pełna lista dostępna jest pod adresami: www.credipass.pl/partnerzy oraz www.metrohouse.pl/partnerzy). Przysługuje Pani/Panu prawo dostępu do danych oraz prawo ich sprostowania, gdy są one nieprawidłowe. W przypadkach określonych przepisami prawa przysługuje Pani/Panu prawo do żądania usunięcia danych, prawo żądania ograniczenia przetwarzania danych, prawo do przenoszenia danych, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych. Przysługuje Pani/Panu prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego czyli do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych w przypadku, gdy przy przetwarzaniu Pani/Pana danych ADO narusza przepisy dotyczące ochrony danych osobowych. Podanie przez Panią /Pana danych osobowych jest dobrowolne (konsekwencją ich niepodania będzie brak możliwości podjęcia działań związanych przygotowaniem oferty finansowania lub ubezpieczenia oraz udzielenia informacji w tym zakresie).